De kracht van Kraai

Intuïtie of geweten zijn net zulke abstracte ideeën als de ziel. Niemand kan met zekerheid zeggen dat we het hebben en waar in ons lichaam het zou zetelen. Lang geleden dacht een groep wetenschappers bewijs voor de ziel te hebben gevonden door het lichaam van een stervende te wegen. Na het overlijden werd het lichaam opnieuw gewogen en bleek het enkele tientallen grammen lichter te zijn. Het verschil in gewicht werd toegewezen aan de ziel die door de dood het lichaam verlaten had. Het bleek een verkeerde interpretatie te zijn zoals wel vaker gebeurd in het zoeken naar antwoorden. Toch is het niet moeilijk om op iemands ziel te trappen en je geweten kan je vertellen dat je het had kunnen voorkomen als je je intuïtie had gevolgd. Voor je het weet verzand je in filosofische discussies die je meer verwarring dan helderheid opleveren. Onze queeste wordt soms voortgestuwd en soms naar beneden getrokken door de stromingen in de rivier van het leven. Voor mij persoonlijk is de kracht van mythen en verhalen minstens net zo bevredigend als die van de harde logica. Een verhaal dreef mij afgelopen zomer naar Amerika, het verhaal van Sacajawea.

Sacajawea was een zestienjarige Lemhi Shoshoni Indiaanse die begin 1800 de ontdekkingsreizigers Lewis en Clark hielp om een weg van oost naar west te banen. Eenentwintig maanden, vol ontberingen, duurde hun tocht te voet. Voor zij werd gevraagd om mee te gaan op die tocht was zij als kind geroofd door een andere stam, uitgehuwelijkt aan een Franse pelsjager en moeder van twee zoontjes. Haar afbeelding is te vinden op een gouden dollarmunt die ik tijdens mijn reis cadeau kreeg van mijn gastheer en vriend.

Hedendaagse native Americans die nog volgens de oude tradities leven hechten veel waarde aan de natuur en de relatie tussen alles wat zich op en om de wereld bevindt. Ik verkies de eigenschappen die zij toekennen aan dieren en de manier om er kracht uit te putten, boven het afdoen als antropomorfisme. Zelfs wij, in onze cultuur, weten dat een hond bijvoorbeeld symbool staat voor trouw en meer. Een kraai wordt hier geassocieerd met de dood maar dat komt waarschijnlijk door zijn uiterlijk en zijn manier van eten. Wat zou een kraai je kunnen leren? Soms leren we iets door eenvoudigweg te kijken naar wat iets doet. Na het bekijken van dit filmpje http://youtu.be/_2rJoIhgWmw ben je misschien geneigd om anders naar kraaien te kijken dan je gewend was. Misschien ook niet.

Volgens Indianen bestaan er vele verhalen over dieren die wij allemaal wel kennen. In een leuk en makkelijk leesbaar boekje, met de titel Medicijnkaarten door Jamie Sams en David Carson, zijn een aantal van die verhalen opgetekend. Zo vertellen zij over de  fascinatie die Kraai had voor haar eigen schaduw. Ze bleef er maar naar kijken, eraan krabben, ernaar pikken, totdat haar schaduw wakker werd en tot leven kwam. Kraai werd uiteindelijk opgegeten door haar eigen schaduw en is nu Dode Kraai. Wat zou iemand met sterke afkeer van zijn eigen verschijning hieruit op kunnen pikken? Soms kan een metafoor een veel krachtiger effect hebben dan reguliere psychologische interventies.

Op woensdag 25 januari j.l. stond er een stukje sociale psychologie van Sandra van Marmeren op mijn scheurkalender. Het gaat over een banaan uitlaten aan een touwtje, in een druk winkelcentrum. Rare jongens, die psychologen! Dit experiment scheen een bevrijdende werking te hebben op de participanten. De verklaring hiervoor komt van Albert Ellis, grondlegger van de Rationeel Emotieve Therapie (RET). Omdat we de aandacht die anderen aan ons geven als we ons ‘vreemd’ gedragen overschatten en áls dit gedrag wordt afgekeurd is het ook niet meteen een ramp. Gewoon lekker anders doen dan je denkt dat men van je verwacht kan je gevoel van vrijheid dus vergroten, met of zonder banaan.

Dit komt naar mijn idee ook neer op wat de Indianen verder schrijven over Kraai, die als beschermer van heilige wetten en oude verhalen wordt gezien. Het verhaal over Kraai nodigt je uit om na te denken over wetten van Grote Geest met betrekking tot de door mensen gemaakte wetten en je persoonlijke integriteit als je gids te aanvaarden. Zoals de kraai tegen je innerlijk krast als je geweten aan je knaagt. We kunnen onze eigen werkelijkheid herscheppen door bereid te zijn denken en doen op elkaar af te stemmen. Met het vertellen van een verhaal geef je iemand de vrijheid om het zelf te interpreteren en er zo eventueel iets voor zichzelf uit te halen.